บ้านเรือนไทย เป็นลักษณะบ้านที่ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนาน ซึ่งจะเห็นได้อย่างแพร่หลายในภาคกลาง ซึ่งบ้านเรือนไทยภาคกลางจะมีวัสดุก่อสร้างหลักคือการใช้ไม้ในการก่อสร้าง จุดเด่นของเรือนไทย คือ ตัวไม้ ซึ่งจะเป็นไม้เนื้อแข็ง มีลักษณะหลังคาหน้าจั่ว ใต้ถุนสูง มีชานบ้านที่กว้างขวาง ซึ่งถูกออกแบบมาให้รับมือกับสภาพอากาศของประเทศไทย
เนื่องจากสภาพอากาศของประเทศไทยที่มีความร้อนชื้นเป็นอย่างมาก การทำใต้ถุนสูงจะช่วยให้อากาศถ่ายเท ลมพัดผ่านได้สบาย คนไทยสมัยโบราณมาจนถึงยุคปัจจุบันอาศัยแหล่งน้ำในการดำรงชีวิตและเกษตรกรรม เวลาปลูกบ้านก็จะปลูกใกล้บริเวณแหล่งน้ำ ดังนั้น ช่วงที่ฝนตกหนักและเกิดน้ำท่วม หากตัวบ้านอยู่ติดพื้น ตัวบ้านจะได้รับความเสียหาย บ้านเรือนไทยใต้ถุนสูงจึงสามารถช่วยป้องกันปัญหาน้ำท่วมตัวบ้านได้เป็นอย่างดี
สำหรับบ้านเรือนไทยภาคเหนือแล้ว ด้วยสภาพอากาศของภาคเหนือที่มีความเย็นเป็นทุนเดิม การสร้างบ้านเรือนไทยภาคเหนือจึงออกแบบให้มีลักษณะตัวเรือนที่มีความปิดแน่น มิดชิด เพื่อที่อุณหภูมิภายในบ้านจะได้อุ่นขึ้นและปลอดภัยจากความหนาวในฤดูหนาว
ซึ่งโครงสร้างของบ้านได้รับอิทธิพลมาจากวัฒนธรรมล้านนา มีชื่อเรียกว่า เรือนกาแล สร้างด้วยไม้เนื้อแข็ง ปลูกเป็นเรือนแฝด และมีหลังคาคลุมบริเวณบ้านเรือน
เรือนไทยภาคกลางจะนิยมสร้างใกล้แหล่งน้ำและเขตพื้นที่ราบลุ่ม และลักษณะเด่นของบ้านเรือนไทยภาคกลางคือหลังคาหน้าจั่วที่สูง ช่วยให้น้ำฝนไม่ตกค้างบนหลังคา และใต้ถุนบ้านป้องกันน้ำท่วมและสัตว์ต่าง ๆ
โดยวัสดุในการก่อสร้างบ้านเรือนไทยภาคกลางส่วนใหญ่จะเป็นไม้ไผ่และไม้เนื้อแข็ง สร้างเป็นทั้งแบบเรือนเดี่ยวและเรือนหมู่ซึ่งเรียกว่า เรือนเครื่องสับ ซึ่งมีการตัวเรือนบ้านหลาย ๆ หลังที่เชื่อมต่อกัน
บ้านเรือนไทยภาคอีสานเป็นเรือนไทยที่มีลักษณะเด่นคือการยกใต้ถุนสูง พื้นเป็นไม้ร่อง ตัวบ้านส่วนใหญ่หันไปทางทิศตะวันตกและทิศตะวันออกตามความเชื่อ
บ้านทรงไทยภาคอิสาน เช่นเดียวกับเรือนไทยภาคกลาง นิยมปลูกในบริเวณใกล้แหล่งน้ำ เช่น แม่น้ำ หนองน้ำ ทะเลสาบ หรือ บึงต่าง ๆ อยู่ในพื้นที่ที่ใช้เป็นพื้นที่การทำเกษตรกรรม
สภาพอากาศในภาคใต้เมื่อเทียบกับภาคอื่น ๆ แล้วมีความแตกต่างกันไปอย่างมาก ซึ่งภาคใต้จะมีอากาศที่ร้อนชื้นและมีฝนตกแทบจะตลอดปี
ดังนั้น การสร้างเรือน ไทยภาคใต้จะเริ่มที่การติดตั้งหลังคาทรงจั่วสูงเพื่อเป็นการระบายน้ำฝน และมักจะใช้ไม้กระดาน ไม้ไผ่ หรือวัสดุตามธรรมชาติ
Fun fact: ภาคใต้จะมีเรือนไทยที่เป็นของทั้งแบบพุทธและแบบอิสลาม
การเลือกไม้เสาที่แข็งแรง ปลวกไม่เจาะ และไม่ผุพังเป็นเรื่องสำคัญอย่างมากและไม่ควรละเลย ควรเลือกไม้เกลาซึ่งแน่นอนว่าในปัจจุบัน เรามีเทคโนโลยีในการเกลาไม้ที่รับรองคุณภาพ แต่ทว่าราคาจะค่อนข้างสูง
เรือนเครื่องผูกจะเป็นเรือนไทยแบบตรงกันข้ามกับเรือนเครื่องสับ โดยเรื่อนเครื่องผูกจะมีลักษณะเป็นคล้าย ๆ กระท่อม ซึ่งวัสดุที่ใช้ก่อสร้างจะเป็นไม้ไผ่และการผูกหวายต่าง ๆ เข้ากันเป็นตัวเรือน และวัสดุอื่น ๆ ที่สามารถหาได้ตามท้องถื่น
ส่วนใหญ่ตัวเรือนจะเป็นห้องนอนห้องเดียวเนื่องจากมีข้อจำกัดทางพื้นที่ โดยมีห้องน้ำและห้องครัวแยกตัวออกไปเป็นส่วนใหญ่ รูปแบบบ้านเช่นนี้เหมาะกับการทำกระท่อมพักผ่อนแต่ไม่เหมาะกับการอยู่อาศัยในระยะยาว
จบกันไปแล้วสำหรับบทความบ้านไทย หวังว่าทุกคนจะได้ความรู้ใหม่ๆ ที่เป็นประโยชน์ พบกันใหม่ในบทความหน้า
หากมีข้อสงสัยเพิ่มเติม สามารถติดต่อเราได้ที่ [email protected]
